Huế xưa và nay – Huế không chỉ nổi tiếng vì những kiến trúc lăng tẩm, thành quách độc đáo,… mà còn nổi tiếng bởi những món ăn độc đáo mỗi món ăn là cả một kho tàng về lối ẩm thực vốn dĩ như tâm hồn người Huế. Thế nhưng khó có một món ăn nào vừa giản dị mộc mạc, thanh đạm nhưng lại chứa đậm chất Huế như là cơm hến.
Cơm hến là món ăn dân dã có khắp mọi nơi dù ở thôn xóm hay đường quê, đậm đà hương vị. Để có được bát cơm hến thì rất kỳ công. Hến được xúc dưới sông lên, ngâm lại nước gạo một thời gian, rửa sạch, đem luộc đến lúc vỏ hến rã ra hết, lấy nước sau khi đã lắng động, dùng rá ( rổ) sàng lọc lấy thịt hến. Thịt hến và nước hến là hai vị chính của món cơm hến. Cơm dùng với hến thông thường là cơm trắng để nguội, những phần phụ phải có để làm tăng thêm vẻ thơm ngon của món ăn là: khế chua, rau răm, bạc hà, bắp chuối thái thật nhỏ, cùng với nước mắm tỏi hành, ớt, tương, tóp mở, ruốc sống, đậu phụng còn nguyên hạt.
Cơm hến là món ăn cay, cay chảy nước mắt, cay toát mồ hôi. Cơm của cơm hến là cơm nguội, mùi ruốc mặn nồng thơm nức mũi, vị chua thanh của khế, mùi thơm ngây ngất của rau, chuối bắp, bạc hà, vị ngọt đằm thắm của nước hến, béo ngậy của tóp mỡ, vị cay đến xé lưỡi, đến phỏng miệng của ớt tương… Người ăn cơm hến đôi lúc vẫn chưa vừa lòng với món ớt tương cay nồng sẵn có, còn cắn thêm trái ớt tươi, kêu cái “bụp!” rồi xì xụp, xuýt xoa hít hà cho nước mắt nhỏ giọt, mới thấm thía được cái ngon cơm hến.
Một điều đáng lưu ý là: tất cả gia vị, rau hành, hến, cơm đều để nguội, nhưng nước hến luôn luôn được giữ nóng và sôi nhờ bếp lửa hồng, làm bát cơm hến nóng ngon và ấm nồng. Cơm hến thường được ăn với ớt thật cay mới đúng vị. Cơm hến món ăn mộc mạc, bình dị mang đậm chất Huế. Những ai đã từng đến đây chắc hẳn sẽ ấn tượng, không bao giờ quên với văn hóa ẩm thực rất Huế này.